Kan Uyuşmazlığı

Kan Uyuşmazlığı Nedir?

Rh uygunsuzluğu hamile bir kadının kan grubunun Rh- negatif olduğu ve onun rahminde olan bebeğin kan gurubun Rh + pozitif olduğunda gelişen bir durumdur. Kan uyuşmazlığı anne karnında gelişmekte olan bebeğin sağlığı için çok önemlidir. Yapılan kan grubu testinde anlaşılabilen bu uyuşmazlık eğer farkına varılmazsa bebekte, kansızlık (anemi) kalp yetmezliği gibi çok önemli hastalıklar oluşabilir hatta bebeğin ölümüne bile neden olabilir. Bebeğin Rh+ pozitif olduğu durumda bebeğin kırmızı kan hücreleri plasenta yoluyla anne kan dolaşımına geçer ve kırmızı kan hücrelerin yüzeyinde Rh antijenleri bulunur.  Annenin savunma mekanizması anti Rh antikoru üretir ve  doğmamış bebeğin antijenlerini yok etmek için harekete geçer. Anne adayının ilk gebeliği ise genellikle bir sorun olmaz ama annenin vücudu artık Rh + hücrelerini tanıdığı için  annenin diğer gebeliklerinde Rh antikorlar doğmamış bebeğin kanında bulunan eritrositlerin parçalanması için savaş açar ve bu durum bebekte ciddi hasarlar oluşmasına neden olur.

Kan uyuşmazlığında bebek nasıl zarar görür?

Normalde gebelik döneminde anne ve bebeğin kanları birbirine temas etmeden plasenta yolu ile oksijen ve besin öğelerinin transferi sorun olamadan gerçekleşir. Doğum esnasında bebeğin kanı bir miktar annenin kanına karışır ve annenin Savunma sistemi yabancı maddeyi tanımadığı için ona karşı tepki gösterir ve yok etmek için harekete geçer. Rh- olan annenin ve Rh+ bebeğin kanıyla ilk karşılaşmasında herhangi bir sorun olmadan bebek doğar. Fakat anne artık Rh+ kana karşı duyarlı olduğundan ikinci gebelikte yine Rh-bebeğe karşı annenin kanındaki antikorlar harekete geçer ve bebeğin kanında bulunan antijenleri parçalar. İlk gebelikten sonra anneye anti-D yani kan uyuşmazlığı iğnesi yapılmaz ise ikinci gebelikte bebekte çok ciddi anemi, ödem, organ yetmezliği gelişir ve hatta bebeğin ölümü bile gerçekleşebilir. Annenin Rh+ kana karşı antikor geliştirebilmek için 72 saat içinde anneye Rheogam (anti-D) iğnesinin uygulanması gerekir.

Hangi Durumlarda Rhogam Anti-D (Kan Uyuşmazlığı İğnesi) yapılması Gerekir?

Rh- olan anne doğum yaptığında bebeğin kan grubu test edilir. Bebek Rh- ise herhangi bir sorun olamaz ve herhangi bir işlem gerektirmez, fakat bebekte babadan gelen Rh+ kan grubu mevcut ise anneye 72 saat içinde Rhogam (anti-D) yapılır.

Rh- olan annenin hamileliği boyunca herhangi bir neden dolayı kanama yaşanmışsa Phogam (anti-D) yapılır. Phogam (anti-D) 12 hafta süren bir etkiye sahiptir. Bu nedenle 12 hafta içinde doğum gerçekleşmez ise ve ya kanama yine olursa ikinci doz uygulanabilir.

Düşük tehdidi yaşayan kanamalı hamilelerin veya sekizinci haftasından sonra yaşanan düşüklerde Rh- anne adaylarına Rhogam (anti-D) yapılması gerekir.

Dış gebelikte, yaşanan mol gebeliklerde ve ya sekizinci gebelik haftasında gerçekleştirilen kürtajlarda kişi Rh- kan grubuna sahipse Rhogam (anti-D) yapılması gerekir.

Rh- kan gurubu olan anneye gebelik döneminde amniosentez, kordasentez vb. herhangi bir işlem yapılmış ise yapılan işlem sonrası anneye Rhogam (anti-D) uygulanmalıdır.

Rh-olan annenin gebeliklerinde, canlı doğum, düşük, ölü doğum, kürtaj ya da herhangi bir nedenle kanaması olan anneye tehlikeyi önlemek için Phogam(anti-D) diğer bir adı ile kan uyuşmazlığı iğnesinin uygulanması gerekir.