Polikistik Over Sendromu (PKOS)

Polikistik Over Sendromu Nedir ?

Polikistik over ‘in açılımı çok sayıda kist içeren yumurtalık dokusudur. PKOS olarak da adlandırılır. PKOS (Polikistik Over Sendromu) , ostrojen  veya progesteron  hormonların dengesiz salgılanmasından kaynaklanan bir durumdur. Üreme yıllarda kadınların ortalama % 5 ila% 10 etkileyen ve oldukça yaygın olan bir yumurtlama problemidir.  Bu yumurtalık kistleri kadında adet döngüsünün bozulması ve düzenli yumurtlama olmamasına sebep olur  ve böylelikle erkeklik hormonunu artar.  Androjen kadın organların da üretilen bir erkeklik hormonudur. PCOS olan kadınlarda  genellikle androjen  daha yüksek seviyelerde gözlenir. Bu durum ovülasyon sırasında yumurtaların gelişimini olumsuz etkileyebilmektedir.

Polikistik Over Sendromu Belirtileri Nelerdir ?

Şikayetlerin  tipi ve şiddeti, kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Polikistik over sendromun ortak özelliği düzensiz adet dönemleridir. PCOS lu kadınlarda erkeklik hormonu salgılandığından dolayı erkekteki bazı özelliklerin (aşırı tüylenme )yaşanmasına neden olabilmektedir. 

• yüz, göğüs, başparmak veya ayak parmaklarında aşırı tüylenme
• düzensiz adet döngüsü (kanama, ay başı)  ya da hiç adet görmeme
• Kısırlık (infertilite)
• İnce saçlar
• Akne (ya da yağlı ciltler)
• kilo almak (Obezite )
• İnsülin direnci (diyabet bir göstergesi).
• Pelvik ağrısı
• anksiyete ya da depresyon
• Meme büyümesinde  azalma

Polikistik over sendromu olan  birçok kadın diyabet, hipertansiyon ve yüksek kolesterol gibi diğer sağlık sorunlarını da yaşayabilirler. 

Polikistik Over Sendromun Nedenleri

PKOS nedeni kesin olarak bilinmemekle beraber  doktorlar kişideki hormonal dengesizlikler ve genetik faktörlerin rol oynadığı düşünmektedirler. Fakat günümüzde ki olumsuz yaşam koşulları, spor yapmama ve aşırı kilo alımı gibi faktörlerde bir etkendir.

Polikistik Over Sendromun Tanısı

Polikistik over sendromun tanısı için kesin bir test yoktur. Doktorun tanı koyabilmesi için kişinin tıbbı geçmişi, yaşanan belirtileri gözden geçirilir ve laboratuvar testleri ile beraber ultrason incelemesi sonrası tanı konulur. Doktor tarafından İncelenen ultrason da yumurtalık kenarlarında çok sayıda kist gözlenir. Tespit edilen bu kistler milimetre çapındadır ve zamanla sayısı artar. Polikistik over sendromun tanısında  kandan bakılan androjen  seviyesi LH, FSH değerlerinin de önemi büyüktür. Adetin 21. Gününde bakılan progesteron seviyesi yumurtlama ile ilgili bilgi verir. Son yıllarda da yumurta rezervi hakkında bilgi edinmek için AMH testi de kullanılmaktadır.

AMH testi hakkında bilgi almak isterseniz lütfen tıklayınız.

PKOS (Polikistik Over Sendromu ) Nasıl Tedavi Edilir?

Pkos’un kesin bir tedavi yöntemi yoktur.  En önemlisi yaşanan belirtileri kontrol altına almak ve komplikasyonları önlemektir. Yaşanan semptomlara bağlı olarak tedavi yöntemleri de kadından kadına değişir. Burada en önemlisi kadının çocuk sahibi olmayı isteyip ya da istememesidir.  Çocuk problemi olmayan kadınlarda doğum kontrol hapı kullanarak adet düzensizliği ile ilgili şikayeti kontrol altına alınır. Ya da adetin belli bir gününden itibaren progesteron ilacı kullanılır ve böylelikle de adet düzeni sağlanır. Aşırı kilo problemi olanlar için ise sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz  polikistik over sendromu olan tüm kadınlar için tavsiye edilir. Bu hem  adet döngüsünü  düzenlemede hem de kan şekeri düzeylerini düşürmek de yardımcı olabilir.

Çocuk sahibi olmak isteyip de infertilte problemi olan kadınların neredeyse ortalama %65-70’inde polikistik over sendromu gözlemlenmiştir.  Bu hastalara ilk olarak doktor kontrolü altında ilaç önerilir ve eğer tedaviye yanıt alınmaz ise yine doktor kontrolü altında kullanılan iğneler sayesinde yumurtalıklar uyarılır ve yumurta gelişimi sağlanır. Gebeliğin gerçekleşmediği durumlarda ise ilk önce aşılama ve son olarak da tüp bebek tedavisi planlanır.  Pkos sorunu yaşayan kadınların yumurtlama problemi ortadan kalktığında gebeliğin başarı oranı çok yükselmektedir. (Anti- androjen) erkeklik  hormonunu düzenleyen ilaçlar  hem aşırı tüylenmeye hem de  aknelerin azalımı için yardımcı olacaktır. Doktor kontrolü altında kullanılan diyabet ilaçları da kan şekerini ve testosteron düzeylerini düşürmek için tercih edilir.